کفشک های چدنی

در صنعت قطعات زیادی به صورت روزانه ساخته می‌شوند که هر کدام از آن‌ها به قالب‌هایی برای ایجاد شکل درست نیاز دارند. کار قالب سازی یکی از حساس‌ترین کارهای صنعتی است چرا که ممکن است هر مشکلی در قالب‌ها، باعث فجایع ناگواری شود. البته این در تمامی قطعات صادق نیست.

ممکن است قطعه‌ای خیلی نسبت به ابعاد حساس نباشد و این باعث می‌شود که جای خطایی برای سازنده وجود داشته باشد و در مقابل قطعاتی هستند که شدیدا روی حتی 0.1 میلی متر خطا نیز حساس بوده و اگر قالب خطا داشته باشد، می‌تواند باعث خسارت مالی و حتی جانی شود.

به همین دلیل قالب سازی در صنعت از اهمیت بالایی برخوردار بوده و دارای ابزار و قسمت‌های مختلفی می‌باشد. یکی از این ابزارهای مهم، کفشک چدنی است. در این مطلب تصمیم داریم تا شما را با این قطعه آشنا نماییم.

کفشک چدنی چیست؟

اگر بخواهیم شما را با مهم‌ترین قطعه قالب سازی آشنا کنیم می‌توانیم به کفشک چدنی اشاره نماییم. در حالت کلی همانطور که قبلا نیز بیان کردیم، قالب سازی دارای قطعات مختلفی است که هر کدام فعالیتی انجام داده و بدون حتی یک گزینه از این قطعات، نمی‌توان این سیستم را به درستی هدایت کرد. کفشک یکی از مهم‌ترین قطعاتی است که سایر قطعات را راهنمایی می‌کند.

کفشک چدنی در واقع صفحاتی چدنی هستند که با کمک تعداد مشخصی از میله‌های راهنما روی یکدیگر قرار می‌گیرند و کاملا منطبق و موازی با هم حرکت خواهند کرد. مهم‌ترین نکته در رابطه با این قطعات این است که سایر بخش‌ها و قطعات قالب مانند ماتریس، سنبه و … باید روی کفشک چدنی قرار بگیرند.

کاربردهای کفشک چدنی قالب

همانطور که بیان کردیم، این قطعه یکی از مهم‌ترین بخش‌های قالب سازی بوده و مهم‌ترین کاربرد آن این است که بتواند به خوبی یک صفحه یکنواخت را بسازد تا اجزای دیگر قالب روی آن قرار بگیرند.

در بیشتر مواقع کفشک چدنی از دو صفحه موازی تشکیل شده است البته در شرایطی می‌توانیم نوعی را ببینیم که سه صفحه موازی در کنار هم قرار دارند ولی خیلی مرسوم نیستند و در شرایط خاصی از آن‌ها استفاده می‌شوند. دو صفحه موجود در کفشک با کمک میله‌های راهنما به صورت کاملا موازی روی یکدیگر قرار خواهند گرفت.

معمولا صفحه پاینی ثابت بوده و صفحه بالایی با تحرک خود کار را پیش خواهد برد. این صفحه است که به رام پرس یا فک متحرک دستگاه متصل خواهد شد تا به کمک آن بتواند حرکت کند.

میله‌های راهنمایی که این دو صفحه را موازی نگه می‌دارند، روی صفحه پایینی که ثابت است نصب می‌شوند و بوش‌ها روی صفحه بالایی قرار دارند. به این صورت با قرار گرفتن میله‌ها در بوش‌ها موازی بودن صفحات تضمین خواهد شد.

چرا از کفشک چدنی استفاده می‌شود؟

اگر بخواهیم کفشک‌ها را از نظر جنس تقسیم بندی کنیم، می‌توان آن را به دو دسته کلی تقسیم نمود. در حالت کلی این جزء از قالب سازی دارای دو جنس چدنی و فولادی است. کفشک فولادی به مقرون به صرفه بودن آن معروف بوده و دارای قیمت کمتری نسبت به نوع چدنی می‌باشد.

در مقابل کفشک چدنی داری مقاومت خیلی بیشتری در مقابل فشار پرس است و اگر بخواهید دیرتر این قطعه خراب شود، باید از نوع چدنی استفاده کنید. در شرایطی ممکن است عدم توازن در پرس به وجود بیاید. در این شرایط اتفاقی که برای کفشک چدنی خواهد افتاد با کفشک فولادی متفاوت است.

در چنین شراطی کفشک چدنی درجا خواهد شکست ولی کفشک فولادی دفرمه می‌شود. شاید با خود بگویید که شکستن خیلی بدتر بوده و می‌تواند خسارت بیشتری وارد کند ولی کاملا در اشتباه هستید. کفشک اگر دفرمه شود دیگر قابل تعمیر نبوده و باید تعویض شود. پس از نظر خسارت هیچ تفاوتی با شکستن ندارد تنها موضوعی که وجود دارد این است که شاید کسی که با دستگاه کار می‌کند متوجه این دفرمه شدن نبوده و ساخت قطعات را ادامه دهد که در این شرایط فقط قطعات دارای مشکل تولید شده و قطعا نمی‌توان از آن استفاده کرد. به همین دلیل کفشک چدنی خیلی بهتر است چرا که خرابی آن در لحظه دیده شده و دیگر خسارتی به قطعات ساخته شده وارد نخواهد شد.

این همان دلیلی است که شاید تعداد زیادی از کارگاه‌ها و کارخانه‌های قالب سازی حاضرند هزینه بیشتری کرده و از کفشک چدنی استفاده می‌کنند.

آشنایی با انواع کفشک چدنی از نظر سطح کار

اینکه کفشک چدنی دقیقا به چه شکلی ساخته شود باعث شده تا دسته بندی دیگری در کفشک به وجود بیاید. همانطور که می‌دانید با استفاده از این قطعه، قالب‌های زیادی ساخته شده و کاربردهای زیادی دارند. حالا با توجه به اینکه از این قطعه برای ساخت چه چیزی استفاده می‌شود، صفحات آن می‌توانند به صورت گرد یا مستطیل ساخته شده و به دوسته تبدیل شوند.

اینکه میل راهنما نیز در کدام قسمت و چگونه نصب می‌شود، دارای اهمیت است. در جایی که میل راهنما نصب می‌شود عملا نمی‌توان استفاده دیگر از آن کرد و به همین دلیل همیشه سعی می‌شود با کاهش تعداد میله راهنما، فضای مفید کفشک چدنی افزایش پیدا کند. در برخی از مواقع برای اینکه این میله‌ها هیچ مشکی برای فضای اصلی به وجود نیاورد، آن را خارج از فضای اصلی و مفید قرار می‌دهند تا به چهار چوب اصلی هیچ ایرادی وارد نشود.

در چه شرایطی از کفشک استفاده نمی‌شود؟

شاید تا اینجای مطلب به این نتیجه رسیده باشید که در حالت کلی برای ساخت هر قالبی نیاز به کفشک است ولی باید به شما بگوییم به این صورت نیست و در شرایط زیر می‌توان از آن استفاده نکرد:

• پیچیدگی کم قالب
• درجه اهمیت پایین محصول نهایی مانند ایجاد خم‌های ساده
• کم بودن تیراژ محصول

در چنین شرایطی برای اینکه قطعات قالب را جایگذاری کنیم، از صفحات فلزی ساده استفاده می‌شود و مجموعه کفشک را به زحمت نخواهیم انداخت. ولی استفاده از کفشک برای ساخت قالب مزیت‌های زیادی دارد.

برای مثال سطح تولید را بالا برده و هزینه قطعه تولید شده ارزان‌تر خواهد شد. دقت کار در این شرایط خیلی بیشتر بوده و تمامی قطعات دارای اندازه یکسان هستند. در نهایت نیز قطعاتی که تولید می‌کنید بسیار تمیزتر بوده و به صورت دقیق‌تری ساخته می‌شوند.